🦣 Yazım Kuralları Ayrı Ve Bitişik Yazılanlar
IIeV. Yazım Kuralları Konu Anlatımı,Yazım Kuralları Nedir, Yazım Kuralları tyt, Yazım Kuralları ayt, Yazım Kuralları ile ilgili örnek, Sizlere bu yazımızda Yazım Kuralları hakkında bilgi vereceğiz. YAZIM KURALLARI Bir dildeki sözcüklerin yazılış biçimlerini belirleyen kurallardır. Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler Birleşik Sözcüklerin Yazılışı – Bitişik Yazılan Birleşik Sözcükler – Ayrı Yazılan Birleşik Sözcükler – Deyimlerin Yazılışı – İkilemelerin Yazılışı Bazı Sözcük ve Eklerin Yazılışı – Bağlaç Olan ”de” nin Yazılışı – Ek Olan ”-de” nin Yazılışı – Bağlaç Olan ”ki” nin Yazılışı – Ek Olan ”-ki” nin Yazılışı – ”ile” sözcüğünün Yazılışı – Fiil Çekimi İle İlgili Yazılışlar – Pekiştirmeli Sözlerin Yazılışı Sayıların Yazılışı Kısaltmaların Yazılışı Yazım Kurallarına Örnek Kelimeler BÜYÜK HARFLERİN KULLANILDIĞI YERLER – Cümle, büyük harfle başlar; Ekim Cumhuriyet Bayramı kocaman bir ömür yaşasak da aslında yaşadığımız ömür bir günden ibarettir. – İki çizgi arasındaki ara söz ya da açıklama cümleleri büyük harfle başlamaz Küçük bir kafile -iki kadınla birkaç çocuk- yolun başında duruyordu. – Dizeler büyük harfle başlar Ne doğan güne hükmüm geçer, Ne hâlden anlayan bulunur. – Kişi adları ve soyadları büyük harfle başlar. Reşat Nuri Güntekin, Ahmet Arif, Bilge Karasu… – Kişi adlarından önce gelen unvanlar, saygı sözleri, rütbe adları, lakaplar büyük harfle başlar Topal Çavuş, Binbaşı İhsan, Ali Bey, Nezihe Hanım… – Cümle içinde, özel adın yerine kullanılan makam ve unvan sözleri büyük harfle başlar Bugün Kaymakam halkla görüşecek. – Saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki,unvan bildiren sözcükler, mektuplarda ve yazışmalarda hitaplar büyük harfle başlar Sevgili Kardeşim, Değerli Öğretmenim, Sayın Başkanım… -Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle başlar Karabaş, Sarıkız, Zeytin, Pamuk.. – Millet, boy ve oymak adları büyük harfle başlar Türk, Yunan, Tatar, Rus, Kırgız.. – Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar Türkçe, İngilizce, Kırgızca… – Devlet adları büyük harfle başlar Türkiye Cumhuriyeti, Azerbaycan.. – Din ve mezhep adları büyük harfle başlar Müslüman, Hristiyan, İslam, Hanefi… – Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle başlar Allah, İlah, Tanrı, İsrafil…. – Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar. Kutup Yıldızı, Merkür, Ay, Dünya… – Düşünce, hayat tarzı, politika vb. anlamlar bildiklerinde doğu ve batı sözcüklerinin ilk harfleri büyük yazılır Son yıllarda Batı medeniyeti biliminde büyük gelişme gösterdi. – Yer adlarıkıta,bölge, il,ilçe.. vb. büyük harfle başlar Avrupa, Asya, Türkiye, Konya, Ankara, Kulu….. – Yer adlarında ilk sözcükten sonra gelen deniz, nehir, göl, dağ vb. tür bildiren ikinci sözcükler büyük harfle başlar Erciyes Dağı, Ege Denizi, Sakarya Nehri, Tuz Gölü, Ağrı Dağı… – Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen mahalle, meydan,cadde, sokak sözcükleri büyük harfle başlar Tunahan Mahallesi,Taksim Meydanı, Atatürk Bulvarı, Susam Sokağı, Uğur Mumcu Caddesi.. – Köprü, saray, köşk, kale, kule, anıt vb. yapı adlarının bütün sözcükleri büyük harfle başla Mostar Köprüsü, Çanakkale Şehitler Anıtı, Çankaya Köşkü, Ankara Kalesi.. – Özel adların yer bildirenlerinde kısalmalı söyleyiş söz konusu olduğunda yer adının ilk harfi büyük yazılır Dün Boğaz’da arkadaşlarla çay içtik. Bu akşam Hisar’da büyük bir konser var. – Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her sözcüğü büyük harfle başlar Türk Dil Kurumu, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Milli Kütüphane, Çankaya Lisesi, Bakanlar Kurulu… -Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adlarının her sözcüğü büyük harfle başlar Medeni Kanun, Türk Bayrağı Tüzüğü… – Kurum, kuruluş, kurul, merkez, bakanlık, üniversite, fakülte, bölüm,kanun, tüzük, yönetmelik ve makam sözcükleri ya da sözleri, asılları kastedildiğinde büyük harfle başlar Türkiye Büyük Millet Meclisi bu yıl çalışmalarına erken başlayacak. Eylülde Meclis ilk toplantısını yapacak. – Kitap, dergi,gazete ve sanat eserlerinin tablo , heykeli beste vb.her sözcüğü büyük harfle başlar. Sözde Kızlar, Son Kuşlar, Büyük Doğu Ağaç, Millî Gazete, Halı Dokuyan Kızlar, Cumhuriyet.. -Ulusal, resmî ve dînî bayramlarda anma ve kutlama günlerinin adları büyük harfle başlar Kurban Bayramı, 29 ekim Cumhuriyet Bayramı, Anneler Günü… -Kurultay, çalıştay, bilgi şöleni, açık oturum vb. toplantıların adlarındaki her sözcüğün ilk harfi büyük yazılır Karahanlı Türkçesi Araştırmaları Çalıştayı, Türk Dünyası Kurultayı Türk dili Şöleni… -Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar Tanzimat Dönemi, İlk Çağ, Lale Devri, Kurtuluş Savaşı, Antik Çağ.. – Özel adlardan türetilen bütün sözcükler büyük harfle başlar Türklük, Türkleşmek,Türkçe, Avrupalı, Müslümanlık… – Yer millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik sözcüklerde sadece özel adlar büyük harfle başlar İngiliz anahtarı, Van kedisi, Isparta gülü.. -Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar. 29 Mayıs 1453 Salı günü, 29 Ekim 1923, 28 Aralık… YKS 13 Haziran’da yapılacakmış. BİRLEŞİK SÖZCÜKLERİN YAZILIŞI Bitişik Yazılan Birleşik Sözcükler – Ses düşmesine uğrayan bileşik sözcükler bitişik yazılır cumartesi cuma ertesi, nasıl ne asıl, niçin ne için, kaynana kayın ana, birbiri biri biri… – Sözcüklerden her ikisi ya da ikincisi birleşme sırasında anlam değişikliğine uğradığında bitişik yazılır rüzgargülü, hanımeli, aslanağzı,delibaş .. – Bilmek, vermek, kalmak, durmak, gelmek ve yazmak eylemlerinin ”-e,-i” zarf-fiil eklerini almış eylemlerle oluşturduğu birleşikler bitişik yazılır çözebilmek, alıvermek, uyuyakalmak, gidedurmak, süregelmek, öleyazmak… – Birinci ya da ikinci sözcüğü emir kipiyle kurulanlar bitişik yazılır albeni,çalçene, dönbaba, kapkaç, kaçgöç vb. – Sıfat- fiil eklerinden ”-en-r, -er, -,r,-ir,-mez ” ve ”-miş” ekleriyle kurulanlar bitişik yazılır alaybozan, gökdelen, akımtoplar, altıpatlar,değerbilmez, cankurtaran… – İkinci sözcüğü görülen geçmiş zaman eki ”-di” ekiyle kurulanlar bitişik yazılır albastı, dedikodu, şıpsevdi, gecekondu,külbastı… – Somut olarak yer bildirmeyen “alt, üst, üzeri” sözlerinin sona getirilmesiyle oluşan birleşik sözcükler bitişik yazılır. ayakaltı, bilinçaltı, gözaltı, akşamüzeri, suçüstü… Hırsız, akşamüstü suçüstü yakalanarak gözaltına alındı. – Şehir, kent, köy, mahalle, dağ, tepe, deniz, göl, ırmak, su vb. sözcüklerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz ad tamlaması kalıbındaki yer adları bitişik yazılır. Akşehir, Eskişehir, Taşlıçay, Elmadağ, Batıkent, Akdeniz, Yeşilırmak… – İki veya daha çok sözcükten oluşmuş Türkçe yer adları bitişik yazılır. Çanakkale, Pınarbaşı, Kabataş… – Şehir, kent, köy, mahalle, dağ, tepe, deniz, göl, ırmak, su vb. sözcüklerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz ad tamlaması kalıbındaki yer adları bitişik yazılır. Akşehir, Eskişehir, Taşlıçay, Elmadağ, Batıkent, Akdeniz, Yeşilırmak… – Kişi adları ve unvanlarından oluşmuş mahalle, meydan, köy vb. yer ve kuruluş adlarında ise gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır. Bayrampaşa, Davutpaşa, Mustafabey, Necatibey… – Ara yönleri belirten sözcükler bitişik yazılır. kuzeybatı, güneydoğu, güneybatı, güneydoğu. – Ev sözcüğüyle kurulan bileşik sözcükler bitişik yazılır. aşevi, bakımevi, doğumevi, gözlemevi, orduevi, huzurevi, öğretmenevi… – Hane, name, zade kelimeleriyle oluşturulan birleşik kelimeler bitişik yazılır. dershane, beyanname, haramzade… – ”-zede” ile oluşturulan sözcükler bitişik yazılır afetzede, depremzede,kazazede, selzede vb. – Farsça kurala göre oluşturulan sözcükler bitişik yazılır darıdünya, ehlibeyit, gayrimenkul, gayrimeşru, Kuvayımilliye, Misakımillî.. – Arapça kurala göre oluşturulan sözcükler bitişik yazılır darülaceze,ceffelkalem, şeyhülislam,inşallah, maşallah, velhasıl… – Müzikte kullanılan makam adları birleşik yazılır acembuselik, hisarbuselik,muhayyerkürdi vb.. Kanunda bitişik geçen ya da bitişik olarak tescil ettirilmiş kuruluş adları bitişik yazılır İçişleri, Dışişleri, Genelkurmay, Yükseköğretim Kurulu.. – Renk adlarıyla oluşturulan bitki, hayvan ve onlara ait hastalık adları bitişik yazılır akçağaç, karadut, alabalık, mavihastalık vb. Ayrı Yazılan Birleşik Sözcükler – Yardımcı fiillerle et-, eyle-, ol-, kıl- oluşanlarda herhangi bir ses olayı yoksa bu sözcükler ayrı yazılır arz etmek, dans etmek, var olmak, yok olmak, alt etmek vb…. – Birleşme sırasında birleşiği oluşturan sözcüklerin hiçbir ya da ikinci sözcüğü anlam değişikliğine uğramışsa bu sözcükler ayrı yazılır ada balığı, köpek balığı, ardıç kuşu, meyve sineği, deniz yılanı,dağ keçisi, çörek otu… – “-r / -ar / -er, -maz / -mez ve -an / -en” sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat tamlaması yapısındaki birleşik kelimeler ayrı yazılır. bakar kör, çalar saat, döner sermaye, güler yüz, koşar adım, yazar kasa, çıkmaz sokak, görünmez kaza, tükenmez kalem, uçan daire… – “Renk” sözü veya renklerden birinin adıyla kurulmuş isim tamlaması yapısındaki renk adları ayrı yazılır. gümüş rengi, portakal rengi, ateş kırmızısı, boncuk mavisi, limon sarısı… Ağır, ağır çıkacaksın bu merdivenlerden, Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak, Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak… Ahmet Haşim – Rengin tonunu belirtmek üzere renkten önce kullanılan sıfatlar ayrı yazılır. açık mavi, açık yeşil, kirli sarı, koyu mavi, koyu yeşil… – Yer adlarında kullanılan “batı, doğu, güney, kuzey, güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı, kuzeydoğu, aşağı, yukarı, orta, iç, yakın, uzak” kelimeleri ayrı yazılır. Batı Trakya, Doğu Anadolu, Güney Kutbu, Kuzey Amerika, Güneydoğu Anadolu, Aşağı Ayrancı, Orta Asya, İç Anadolu, Yakın Doğu, Uzak Doğu… Türklerin ana yurdu Orta Asyadır. – Kişi adlarından oluşmuş “mahalle, bulvar, cadde, sokak, ilçe, köy vb.” yer ve kuruluş adlarında, sondaki unvanlar hariç şahıs adları ayrı yazılır. Yunus Emre Mahallesi, Gazi Mustafa Kemal Bulvarı, Nene Hatun Caddesi, Fevzi Çakmak Sokağı, Koca Mustafapaşa, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, Sütçü İmam Üniversitesi… – “Dış, iç, sıra” sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır. çağ dışı, sıra dışı, yasa dışı, ceviz içi, hafta içi, yurt içi, aklı sıra, ardı sıra, peşi sıra, yanı sıra… – Somut yer belirten alt ve üst sözcükleriyle oluşturulan birleşikler ve terimler ayrı yazılır deri altı, su altı, böbrek üstü bezi, tepe üstü vb. – “Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çift” sözlerinin başa getirilmesiyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır. alt yazı, üst kat, ana bilim dalı, ön söz, ön yargı, art niyet, arka plan, yan etki, karşı görüş, iç savaş, dış hat, orta oyunu, sağ açık, sağ bek, peşin hüküm, bir hücreli, iki anlamlı, tek eşli… Deyimlerin Yazılışı Deyimler ayrı yazılır. Örnek Devede kulak, çantada keklik, küplere binmek, fark etmek, çam devirmek vb.. İkilemelerin Yazılışı İkilemeler ayrı yazılır. Örnek ağır ağır, hızlı hızlı, ileri geri, çat pat, eciş bücüş vb.. BAZI SÖZCÜK VE EKLERİN YAZILIŞI Bağlaç olan ”de” nin Yazılışı Bağlaç olan ”de”, ”da, de” biçiminde her zaman ayrı yazılır. Örnek Bazen en yakınımızdakileri de memnun edemez, anlardan sizi destekleyen sözler duyamazsınız. Ek Olan ”-de”nin Yazılışı Adın bulunma eki olan ”-de” geldiği sözcüklere ünlü ve ünsüz uyumlarına uygun olarak ”-da, -de, -ta, -te” biçimlerinde bitişik yazılır. Örnek Hayatınızda tümüyle siz ait bir şeyler olsun. Bağlaç Olan ”ki” nin Yazılışı Bağlaç olan ”ki ” her zaman ayrı yazılır. Örnek Sonunda bakmışlar ki bu iş olmuyor, işten vazgeçmişler. Ek Olan ”-ki”nin Yazılışı Ek olan ”-ki” her zaman bitişik yazılır. Örnek masanın üstündeki kitaplar, arabadaki eşyalar, seninki, onunki, bizimki… ”İle” Sözcüğünün Yazılışı ”ile” sözcüğü ayrı da bitişikte yazılabilir. Örnek Her şey kişinin kendini bilmesiylebilmesi ile başlar. Fiil Çekimi İle İlgili Yazılışlar – ”-a, -e, acak, -ecek, -ayım, -eyim, -alım, -elim, -an, -en vb eklerin geniş ünlüleri ”-a” ve ”-e” söyleyişe bakılmaksızın ”a” ve ”e” ile yazılır. gelmeyeceksin, başlayayım, geleyim, başlayan, gelmeyen… – Ek fiilin yazılışı Ek fiilin çekimli biçimleri idi, imiş, ise ayrı da bitişik de yazılabilir. hastaydıhasta idi, öğrenciymişöğrenci imiş, doktorsadoktor ise Pekiştirmeli Sözlerin Yazılışı Başların takı getirilerek anlamları güçlendirilmiş pekiştirmeli sözcükler bitişik yazılır. Örnek tertemiz,masmavi,yemyeşil vb… SAYILARIN YAZILIŞI Sayılar harfle de yazılabilir. Örnek on beş gün, yirmi beş bin, 23 kişi,66 soru… – Birden çok sözcükten oluşan sayılar ayrı yazılır. on beş, yirmi yedi, beş yüz altmış vb. -Para ile ilgili senet, çek vb ticari belgelerde geçen sayılar bitişik yazılır. 4565dörtbinbeşyüzaltmışbeş – Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bırakılmaz. %80, ‰60 vb… – Sayılardan oluşan iskanbil oyunlarının adları bitişik yazılır. ellibir, yirmibir altmışaltı vb….. -Romen rakamları;tarihî olaylarda, yüzyıllarda ,hükümdar adlarında, tarihlerde ayları göstermek için kitap ve dergi ciltlerinde, kitapların asıl bölümlerinden önceki sayfaların numaralandırılmasında, maddelerin sınıflandırılmasında kullanılır. XI., 1.,… -Dört yada daha çok basamaklı syaılar, sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayırılarak yazılır ve bu bölümlere nokta konu. , vb.. – Sayılardaki kesirler virgülle ayrılır. 3,14; 0,5; 5,26 vb. -Sıra sayıları yazıyla ve rakamla gösterilirse ya rakamdan sonra bir nokta konur ya da rakamdan sonra kesme işareti konularak derece gösteren ek yazılır. 1’inci kat; 5. soru, 2. kişi – Üleştirme sayıları rakamla değil, yazıyla yazılır. 20’şer değil, yirmişer; 2’şer değil, ikişer vb.. – Bayağı kesirlere getirilecek ekler alttaki sayı esas alınarak yazılır. 8/4 üsekiz bölü dördü, 3/2’si üç bölü ikisi vb. ÖNEMLİ Bir Zorunluluk olmadıkça cümle rakamla başlamaz. KISALTMALARIN YAZILIŞI Bir sözcüğün, terimin ya da özel adın içerdiği harflerden biri ya da birkaçıyla kısaca anlatılmasına ve simgeleştirilmesine kısaltma denir. – Kuruluş, ülke,kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her sözcüğün ilk harfinin büyük yazılmasıyla yapılır. TDK Türk Dil Kurumu, ABD Amerika Birleşik Devletleri, KB Kutadgu Bilig, TDED Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi -Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır. cm, kg, m, g, mg vb… – Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında kalan sözcük ya da sözcük öbeklerinin kısaltılmasında, ilk harfle birlikte sözcüğü oluşturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltılan; özel ad, unvan ya da rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur. Alm., Kocatepe mah., As., Dr., sf., ed., kim. vb. YAZIM KURALLARINA ÖRNEK KELİMELER YANLIŞ DOĞRU YANLIŞ DOĞRU hiç bir hiçbir kollektif kolektif herşey her şey heykel tıraş heykeltıraş biran bir an dinazor dinozor hergün her gün entellektüel entelektüel bilir kişi bilirkişi birarada bir arada traş tıraş yada ya da klavuz kılavuz metod metot asvalt asfalt egzos egzoz şevkat şefkat şarz şarj
Geniş bir konu olan “yazım kuralları” farklı başlıklar altında incelenerek konu anlatımı ve imla kuralları kurallarında birçok başlık bulunmaktadır. Örneğin, büyük harf kullanımı, sayıların yazımı, birleşik kelimelerin yazımı, kısaltmaların yazımı ve eklerin yazımı imla kuralları içerisinde ele alınmaktadır. Tabii ki burada da yine birleşik kelimeler; bitişik ve ayrı yazılan kelimeler olarak, eklerin yazımı ise bağlaç ve soru ekleri olarak karşımıza gelin yazım kurallarının içerdiği bilgileri tek tek Kurallarında Kelime ve Eklerin Yazılış ŞekilleriBağlaç Olan “da / de”nin Yazılışı Nasıldır?Bağlaç olan “da / de” ayrı önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına uyarÖrneğin Babası da geldi annesi abisi de de mi abi? Güç de olsa zoru hep birlikte Ayrı yazılan “de ve da” ekleri hiçbir zaman “ta ve te” biçiminde de dönmemek, dönüp de görmemek soru hiç de kolay “Ya” sözüyle birlikte kullanılan “da” ise her zaman ayrı ya bugün ya da yarın getir “da / de” bağlacını kendisinden önceki kelimeden kesme ile ayırılmaz!Gülşen de geldi Gülşen’de geldi değil.Not “da, de” bağlacının bulunma durumu eki olan “-da, -de, -ta, -te ile hiçbir ilgisi yoktur. Bulunma durumu eki getirildiği kelime ile birlikte bitişik olarak yazılır!Örneğin devede deve-de kulak,evde ev-de kalmak,yolda yol-da kalmak,ayakta ayak-ta durmak,çantada çanta-da kek iki-de bir aynı sözü söyleyip durma derbisinin başlama Saati başlayıp, sona Olan “ki”nin Yazılışı Nasıldır?İmla kuralları içinde bağlaç olan “ki” eki her zaman ayrı ki,Kaldı ki,Bilmem ki!Böyle de vurulmaz ki! Ruşen Eşref Ünaydın’ın "Diyorlar ki" adlı kitabını okumayan kalmasın!Geçmiş zaman olur ki hayali cihan bağlacı, bazı yerlerde kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır Örneğin belki,çünkü,hâlbuki,mademki,meğerki, oysaki,sanki. Yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi, “çünkü” sözcüğünde ek aynı zamanda küçük ünlü uyumuna uymuş şekilde karşımıza ve pekiştirme göreviyle kullanılan ki sözü de ayrı yazılır Örneğin Babam geldi mi ki Zeynep abla?Özgür abi, Kadri Yeltekin bugün konuşacak mı ki?Not “ki”nin bulunduğu sözcüğe “ler” ekini getirdiğimizde anlamlı bir sözcük meydana geliyorsa o zaman bitişik yazılır. Şayet bir anlam ifade etmiyorsa o zaman ayrı eve yine geç geldi. Bizimkiler > anlamlı > bitişik yazılmalıdır.Evdeki hesap çarşıya uymaz. Evdekiler > anlamlı > bitişik yazılmalıdır.Tutki karnım acıktı çorbayı ben içtim! Tutkiler > anlamsız > ayrı yazılmalıdır.Bağlaç “ne… ne…”nin Yazım Şekli Nasıldır? Bu bağlacın kullanıldığı cümlelerde fiil olumlu Bursa’da ne de Aydın’da aradığını ne arsız ne yılışkan ve yırtık gülmelidirler; ne de somurtkan köyde ne ziraat ne ticaret yapacak insan kaldı Bircan Eki “mı, mi, mu, mü”nün Yazım Şekli Nasıldır? “mı, mi, mu, mü” ekleri geleneksel olarak hep ayrı yazılarak kendisinden önce gelen herhangi bir kelimenin son ünlüsüne eklenerek ünlü uyumlarına Kaldı mı?Sen de mi geldin canım abim?Olur mu?İnsanlık öldü mü?Soru ekinden sonra gelen ekler, bu eke bitişik olarak Gelecek misin?Okuyor muyuz?Çocuk muyum?Gelecek miydi?Güler misin, ağlar mısın?Ancak yukarıdaki ek sorudan başka görevlerde kullanılıyorsa bu sefer de ayrı Güzel mi güzel!Yağmur yağdı mı artık dışarı çıkamayız Vazgeçmek birleşik fiili, mi soru ekiyle birlikte kullanıldığında iki ayrı biçimde mı geçtin?Vazgeçtin mi?Fiil Çekimi ile İlgili Yazılış Biçimleri Nasıldır? Gelecek zaman ekinin ünlüleri ile zaman ekinden önceki ünlü, söyleyişe bakılmaksızın bütün şahıslarda “a, e” ile birlikte gelmeyeceğim,gelemeyeceğim, gelemeyeceksinalmayacağım,alamayacağım, ve çokluk 1. kişi emir eklerinin ünlüsü ile ekten önceki ünlü, söyleyişe bakılmaksızın “a, e” ile ekinden önce gelen ünlü, söyleyişe bakılmaksızın “a, e” ile başlayasın,başlaya,başlayasınız, başlayalar,gelmeyesin,gelmeye,gelmeyesiniz, Eklerinin Yazılış Biçimleri Nasıldır? Arkadaşlar,“-mak, -mek” ile biten mastarlardan sonra “-a, -e, -ı, -i” eklerinden herhangi biri geldiğinde araya “y” ünsüzü bunu da örneklerle açıklamaya kazanmak-a > kazanma-y-a,aldanmak-ı > aldanma-y-ı,sevmek-e > sevme-y-e,görmek-i > görme-y-i.“İken”in Yazılış Biçimi Nasıldır?Evet en çok unutulan konulardan biri olan “İken”in yazılış biçimine “İken” hem ayrı olarak hem de kelimelere eklenerek ki sözcüğün başındaki “i” ünlüsü düşer. Yani getirildiği kelimenin ünlüleri kalın da olsa, bu ekin ünlüsü ince mı? Hemen gider iken aldı da bir ardından “gitme, kal.” 8’inci,2.’nci değil > 2’ sayıları rakamla değil yazıyla değil ikişer,9’ar değil dokuzar,100’er değil Harfler Nerede, Nasıl Kullanılır?Arkadaşlar,Herhangi bir cümle her zaman büyük harfle Büyük lokma ye ama büyük söz içinde tırnak veya yay ayraç içine alınan cümleler büyük harfle başlar ve sonlarına uygun noktalama işareti nokta, soru, ünlem Enver Ören "Kovanından çıkmayan arı bal yapamaz” ilçelerini, köylerini Köy sözünü de hızlıca yazıyorum. gezmeye değil sanki “yangından mal kaçırır gibi” gezdik diyelim…Bir zamanlar -bu zamanlar yüz, yüz elli yıl önce- Türk topraklarının sınırları daha noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle sandalyeye benzer Başında taşırsan seni küçültür, ayağının altına alırsan seni taraftan iki noktadan sonra cümle niteliğinde olmayan örnekler bulunuyorsa büyük harfle tavanında çiviler, çivi yerleri, lekeler vardı... Not Rakamla başlayan cümlelerde rakamdan sonra gelen kelime büyük harfle yılında İhlas Holding’in büyüme rakamları açıklandığında holding çalışanları Genel Müdür Mücahit Ören’i alkış yağmuruna niteliğindeki kelimelerle başlayan cümlede de ilk harf büyük şirket, bütçe, fındık, fıstık, televizyon, bilgisayar…" gibi yüzlerce kelime, kökenleri yabancı da olsa güzel dilimiz Türkçe’nin bir malı olmuştur."Et-, ol-" fiilleri, dilimizde en sık kullanılan yardımcı genellikle büyük harfle başlarÖrneğinHalk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi;Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat adlar büyük harfle başlarÖrneğinMehmet Akif Ersoy,Fatih Sultan Mehmet,Victor HugoAli Osman PolatTakma adlar büyük harfle başlarÖrneğinMuhibbi Kanuni Sultan Süleyman,Tarhan Ömer Seyfettin,Kirpi Refik Halit Karay, Server Bedi Peyami Safa,Kişi adlarından önce ve sonra gelen saygı sözleri, unvanlar, lakaplar, meslek ve rütbe adları büyük harfle Recep Tayyip ErdoğanSayın Prof. Dr. Ahmet Şimşek,Hamdi Bey,Mustafa Efendi,Zeynep Hanım,Bay Ali Polat,Yüzbaşı Cengiz Topel,Fatih Sultan Mehmet,Paşa,Deli Petro,Avcı Mehmet,Nişancı bildiren kelimeler büyük harfle abla,Emine teyze,Safiye nine,Özgür dayı,Kadri abi,Akrabalık bildiren kelimeler başa geldiğinde lakap yerine kullanıldığı için büyük harfle baş Nene Hatun,Baba Gündüz,Dayı Osman,Hala tarihi ve menkıbevi şahsiyetlerde ise akrabalık bildiren kelime sonda olduğu hâlde unvan değeri kazandığı ve özel ada dâhil olduğu için büyük harfle Baba,Susuz Dede,Adile Hala,Gülsüm Bacı,Sultan yazılarda, yazışmalarda saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler de büyük harfle Sayın Bakan, Sayın Rektör,Sayın kelimeleri de büyük harfle Kardeşim,Aziz Dostum,Değerli Arkadaşım,Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle boy, oymak adları büyük harfle ve lehçe adları büyük harfle adları büyük harfle Cumhuriyeti Devleti,Birleşik KrallıkAmerika Birleşik Devletleri,Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını bildiren sözler büyük harfle ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle tanrı kelimesi özel ad olarak kullanılmadığında küçük harfle Yunan tanrılarıBazı dini terimlerin küçük harfle başlaması gelenekleşmiştircennet,cehennem,uçmak,tamu,peygamber,sırat ve yıldız adları büyük harfle “Dünya Güneş’in Ay da Dünya’nın etrafında dolaşır” Dünya, güneş, ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıldığında küçük harfle ayrıldığın ay dünyam adları kıta, bölge, il, ilçe, köy, semt, cadde, sokak, semt vb. büyük harfle Anadolu,Yakın Doğu,Ankara,Atatürk Bulvarı,Dr. Enver Ören CaddesiBalkız Sokak,Not Doğu ve batı sözleri yön bildirdiğinde isimden önce gelirse büyük; sonra gelirse küçük olarak yazılırÖrneğinDoğu Anadolu > Anadolu’nun doğusuKuzey Amerika > Amarika’nın kuzeyiBu sözler düşünce, hayat tarzı, politika vb. anlamlar bildirdiğinde ise büyük olarak medeniyeti,Doğu konusunda Batı dünyası hiçbir zaman bizimle aynı düşüncede adlarında ilk isimden sonra gelen deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler büyük harfle Dağı,Aral Gölü,Çanakkale Boğazı,Dicle Irmağı,Ege Denizi,Erciyes Dağı,Fırat Nehri,Tuna Nehri,Van Gölü,Zigana Geçidi,Süveyş Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir, il, ilçe, bucak, belde, köy vb. sözler küçük harfle ili,Efeler ilçesi,Yağmuralan meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak kelimeleri büyük harfle Osmanpaşa Mahallesi,Yıldız Mahallesi,Zafer Yer bildiren özel isimlerde de kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman, kelime başında büyük harf köşk, han, kale, köprü, anıt vb. yapı adlarının bütün kelimeleri büyük harfle Sarayı, Galata Köprüsü,Beyazıt Kulesi,Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi büyük harfle Büyük Millet Meclisi,Türk Dil Kurumu,İstanbul Erkek Lisesi,Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adlarının her kelimesi büyük harfle Kanun,Telif HakkıYayın ve Satış YönetmeliğiNot Kurum, kuruluş, kurul, merkez, bakanlık, üniversite, fakülte, bölüm, kanun, tüzük, yönetmelik bildiren kelimeler, belli bir kurum vb. kastedildiğinde büyük harfle baş bu sene Meclis, daha erken aylarda Kurum, teknolojik gelişmelerin hızlanması için yoğun bir çalışma içine sayılı Kanun 2020 yılında yeniden gözden madde Yönetmelik’in 5’inci maddesine dergi, gazete ve sanat eserlerinin tablo, heykel, müzik her kelimesi büyük harfle Gök Kubbemiz,Sinekli BakkalTürk Dili,Türk Kültürü,Varlık,Resmî Gazete,Not Özel ada dâhil olmayan gazete, dergi, tablo vb. sözler büyük harfle Türkiye gazetesi,Türk Dili dergisi,Halı Dokuyan Kızlar tab Büyük harflerin kullanıldığı yerlerde bulunan “ve, ile, ya, veya, yahut, ki, da, de sözleriyle mi, mı, mu, mü soru eki küçük harfle ve Siyah,Leyla ile Mecnun,Turfanda mı, Turfa mı?Diyorlar ki,Ya Devlet Başa ya Kuzgun Leşe,Ancak eser adının tamamı büyük harflerle yazılırsa bağlaçlar da büyük İLE ŞİRİNMillî ve dinî bayramlarla bayram niteliği kazanmış günlerin adları da büyük harfle BayramıKurban Bayramı30 Ağustos Zafer Bayramı,23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı,Kurultay, bilgi şöleni, açık oturum vb. toplantıların adlarında her kelime büyük harfle Uluslararası Türk Dili Kurultayı,Manas Bilgi olay, çağ ve dönem adları büyük harfle Savaşı,Millî Mücadele,Cilalı Taş Devri,İlk Çağ,Yükselme Devri,Millî Edebiyat Dönemi,Servetifünun Dönemi,Tanzimat Tarihî dönem bildirmeyen tür veya tarz bildiren terimler ise küçük harfle şiiri,divan edebiyatı,halk şiiri,halk edebiyatı,Özel adlardan türemiş tüm kelimeler de büyük harfle Asyalı, Özel bir ad kendi anlamı dışında yeni bir anlam kazanmışsa büyük harfle Türk müziğinde bir perde,hicaz Türk müziğinde bir makam,nihavent Türk müziğinde bir makam, acemi tecrübesiz,allahlık saf, zararsız kimse,donkişotluk gereği yokken kahramanlık göstermeye kalkışmak.Not Para birimleri büyük harfle Özel adlar yerine kullanılan "o" zamiri cümle içinde büyük harfle Fazıl, büyük bir şairdir, onu da unutmamak Müzikte kullanılan makam ve tür adları büyük harfle millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde özel adlar büyük harfle fıstığı,Brüksel lahanası,Hindistan cevizi,İngiliz anahtarı,Japon çiçeği,Van bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle Mayıs 1453 Salı günü,Bilim festivali 25 Haziran’da senesi Mayısının 19’uncu günü Samsun’a bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle okul eylülün ilk haftasında öğretime Bakanlığı Türkiye pandemi raporunu her perşembe internet sitesine ve açıklama yazıları büyük harfle Durağı,Şehirler Arası Telefon,III. dallarında kullanılan terimlerin büyük harfle yazılışı, ilgili dallardaki uygulamaya bağlı olarak değişim canis,Felis domesticus,Pinus bildiri, makale ana başlıkta bulunan kelimelerin tamamı, alt başlıkta bulunan kelimelerin ise yalnızca ilk harfleri büyük olarak dergi bulunan resim, çizelge, tablo altında yer alan açıklayıcı yazılar büyük harfle Kelimelerin Yazılış Biçimleri Nasıldır?Belirtisiz isim tamlamaları, sıfat tamlamaları, isnat grupları, birleşik fiiller, ikilemeler, kısaltma grupları ve kalıplaşmış çekimli fiillerden oluşan ifadeler, yeni bir kavramı karşıladıklarında birleşik kelimeye hanımeli,ses bilgisi,sırtı pekzikretmek,hasta olmak,gelebilmek,yazadurmak,alıvermek;çoluk çocuk,çıtçıt,altüst;başüstüne,günaydın;sağ ol,ateşkes,külbastıBirleşik kelimeler ise belirli kurallarla ya bitişik ya da ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler Hangileridir?Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik < kayın ana,kaynata < kayın ata,nasıl < ne asıl,niçin < ne için,pazartesi < pazar ertesi,sütlaç < sütlü aş,birbiri < biri biri.“Et- ve ol-” yardımcı fiilleriyle birleşirken ses düşmesine veya ses türemesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik kaybolmak menolunmak affetmek reddetmek Not Sadece söyleyişte tonlulaşma biçiminde ses değişmesine uğrayan sözcükler de ayrı etmek,hamt etmek,izaç etmek,iktisap etmek. Bu örneklerde tonluluk yumuşak ünsüzler söyleyişte her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında benzetme yoluyla anlam değişmesine uğradığında bu tür birleşik kelimeler bitişik Bitki adları aslanağzı, keçiboynuzu, kuşburnu,b. Hayvan adları danaburnu böcek, akbaş kuş,c. Hastalık adları itdirseği arpacık, delibaş, karabacak,ç. Alet ve eşya adları balıkgözü halka, deveboynu borud. Biçim adları ayıbacağı yelken biçimi, balıksırtı desen,e. Yiyecek adları dilberdudağı tatlı, hanımgöbeği tatlı,f. Oyun adları beştaş, dokuztaş, Gök cisimlerinin adları Altıkardeş yıldız kümesi, Arıkovanı yıldız kümesi, Büyükayı yıldız kümesi,ğ. Renk adları vişneçürüğü, balköpüğü, camgöbeği, yavruağzıKurallı Birleşik Fiiller “-a, -e, -ı, -i, -u, -ü” zarf-fiil ekleriyle bilmek, vermek, kalmak, durmak, gelmek, görmek ve yazmak fiilleriyle yapılan tasvirî fiiller bitişik veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış birleşik kelimeler bitişik yazılırÖrneğinalaşağı, albeni,ateşkes,örtbas,veryansın, yazboz tahtası.“-an/-en, -r/-ar/-er/-ır/-ir, -maz/-mez ve -mış/-miş” sıfat-fiil eklerinin kalıplaşmasıyla oluşmuş birleşik kelimeler de bitişik kelimesi “-dı -di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü” kalıplaşmış belirli geçmiş zaman ekleriyle kurulan birleşik kelimeler bitişik iki kelimesi de “-dı -di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü” belirli geçmiş zaman veya “-r /-ar /-er” geniş zaman eklerini almış ve kalıplaşmış olan birleşik kelimeler de bitişik yazı olarak yer bildirmeyen alt, üst ve üzeri sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik veya daha çok kelimenin birleşmesinden oluşmuş kişi adları, soyadları ve lakaplar bitişik Mehmet Paşa,Tepedelenli Ali Paşa,Yirmisekiz Çelebi Mehmet,Yedisekiz Hasan veya daha çok kelimeden oluşmuş Türkçe yer adları bitişik kent, köy, mahalle, dağ, tepe, deniz, göl, ırmak, su vb. kelimelerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz isim tamlaması kalıbındaki yer adları bitişik adları ve unvanlarından oluşmuş mahalle, meydan, köy vb. yer ve kuruluş adlarında unvan kelimesi sonda ise, gelenekleşmiş olarak bitişik yönleri belirten kelimeler bitişik yukarıda saydığımız bitişik kelimelerin haricinde dilimizde her iki ögesi de asıl anlamını koruduğu hâlde gelenekleşmiş olarak bitişik yazılan kelimelere iki grupta Baş sözüyle oluşturulan sıfat tamlamalarıÖrneğinbaşağırlık,başbakan,başmüfettiş,başöğretmen,başşehir, Bir topluluğun yöneticisi anlamındaki başı sözüyle oluşturulan belirtisiz isim tamlamalarıÖrneğinaşçıbaşı,binbaşı,çeribaşı,elebaşı,mehterbaşı,ustabaşı,c. "Oğlu, kızı" sözleri nasıl yazılır? Örneğinçapanoğlu,eloğlu,hinoğluhin, "Ağa, efendi, bey, nine hanım" gibi sözlerle kurulan birleşik kelimelerÖrneğinağababa,ağabey,beyefendi,efendibaba,hanımanne,hanımefendi,hacıağa,kadınnine, “biraz, birkaç, birkaçı, birtakım, birçok, birçoğu, hiçbir, hiçbiri, herhangi" belirsizlik sıfat ve zamirleri bitişik kelimesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik ya name, zade kelimeleriyle oluşturulan birleşik kelimeler bitişik “Eczahane, hastahane, pastahane, postahane” sözleri kullanımdaki yaygınlık dolayısıyla eczane, hastane, pastane, postane biçiminde kurala göre oluşturulan isim ve sıfat tamlamaları ile kalıplaşmış biçimler bitişik ehvenişer,erkânıharp,gayrimenkul,gayrimeşru,hüsnükuruntu,hüsnüniyet,suikast,hamdüsena, kurala göre oluşturulan tamlamalar ve kalıplaşmış biçimler bitişik makam adları bitişik sıfatla oluşturulan usul adlarında sıfat ayrı aksak,yürük aksak,yürük bitişik geçen veya bitişik olarak tescil ettirilmiş olan kuruluş adları bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler Hangileridir? Etmek, edilmek, eylemek, kılmak, kılınmak, olmak, olunmak yardımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller herhangi bir ses düşmesine uğramazsa ayrı etmek,arz etmek,azat etmek,boş olmak,dans etmek,ilan etmek,kabul sırasında kelimelerinden hiçbiri veya ikinci kelimesi anlam değişikliğine uğramayan birleşik kelimeler ayrı Hayvan türlerinden birinin adıyla kurulanlarÖrneğinköpek balığı,muhabbet kuşu,ağustos böceği,sümüklü böcek. at sineği,su yılanı,Ankara keçisi,tarla faresi,bal arısı,Pekin ördeği,Afrika domuzu,b. Bitki türlerinden birinin adıyla kurulanlarÖrneğinayrık otu,çuha çiçeği,avize ağacı,meyan köküyer elması, deve dikeni,kuş üzümüşeker pancarı, kuru fasulye,kuru incir,kuru soğan,kuru “baklaçiçeği renk, narçiçeği renk, suçiçeği hastalık; ot dışında anlamlar taşıyan ağızotu barut, sıçanotu arsenik; ses düşmesine uğramış olan “çöreotu, semizotu, dereotu” bitişik Nesne, eşya ve alet adlarından biriyle kurulan birleşik kelimelerÖrneğinalçı taşı,çakmak taşı,Oltu taşı,Arap sabunu,yel değirmeni,oturma odası,duvar saati,masa takvimi,yemek masası,masa örtüsü,el kitabı,İngiliz anahtarı,tüp geçit,çekme demir,çekme kat,
Yazım kuralları her yıl kpss Türkçe dersinde her yıl soru gelen bir konumuzdur. Sınavda zor soruların gelebileceği alanlardan olup dikkat edilmesi gereken önemli konulardandır. Geçtiğimiz konumuzda Ünsüz benzeşmesini incelemiştik. Sıradaki konumuzda ise Yazım Kuralları konusunu KurallarıYazım kurallarından öncelikle ayrı ve bitişik yazılan sözcüklere bakacağızBitişik yazılan sözcükler birçok, birkaç, biraz, hiçbir , herhangiAyrı yazılan sözcükler pek çok, pek az, her, gün, her an, her bir, her zaman, bir gün, bir ara, bir an, hiç kimse“şey” sözçüğü kendisinden önceki sözcükten daima ayrı şey, bir şey, hiçbir şey, herhangi bir şey’birtakım’’→ bazı anlamına gelirse bitişik,’bir takım’’→ sayı anlamına gelirse ayrı sorunlar yaşadık onunla. Bazı anlamı var.Bu mağazadan bir takım elbise aldım. Sayı anlamı var.’bire bir’’→ karşılıklı anlamına gelirse ayrı,’birebir → iyi, etkili, aynı anlamına gelirse bitişik konuda onunla bire bir görüşeceğim. karşılıklı anlamı var. Bir ilaç, hastalığıma birebir geldi. iyi,etkili anlamı var.“de” nin YazımıTürkçede iki ’’de’’ vardır . olan -de’’ Sözcüğe bitişik yazılan -de eki cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulur. Benzeşme varsa benzeşmeye olan ’de’’ Sözcükten ayrı yazılır. “de” eki cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamında bozulma olmaz fakat biraz daralır benzeşmeye bugünlerde bu habere de sıkça yer veriyor.’ki’’ nin YazımıTürkçemizde üç tane ’ki’’ yapan ’-ki’’ Bitişik yazılır. İsmi nitelediği veya belirtiği için zamiri olan ’ki’’ Bitişik yazılır. İsmin yerini tuttuğu için olan ’-ki’’ Ayrı sözcükleri veya söz gruplarını birbirine bağladığı için geçen ki’nin bitişik veya ayrı yazılacağını ki’den sonra -ler eki getirerek ki unutmuşsun gözlerimin renginiDuydum kiler → sözcüğe uymadığı için ayrı ve doğru bugün sınavdan yine zayıf sözcüğe uyduğu için bitişik ve doğru yazılmıştır.“mi” nin Yazımı“mi” soru edatı ilgeç sözcükten daima ayrı yazılır. -mi eki cümleye soru pekiştirme ve zaman anlamı de -mi eki ayrı de bizimle gelecek misin? soruGüzel mi güzel araba almış. pekiştirmeAslı eve geldi mi beni arasın. zamanNiye bizimle gel miyor? → yanlış Çünkü bu ’mi’’daralmaya uğramış olumsuz eki -me’ dir.“ler” eki“-ler” eki özel isimden kesme işaretiyle ayrılmaz. Türkçede Yazım Kurallarına göre özel isime getirilen “-ler” ekinden sonra gelen ek de kesme işaretiyle Ali’lere → AlilereKpss genel yetenek Türkçe dersi Yazım Kuralları konusunu işledik. Bir sonraki genel yetenek türkçe dersimizde Ses Olayları Yazım Kuralları konusunu inceleyeceğiz.
Birleşik sözcükler, iki veya daha çok sözcüğün kalıplaşıp kaynaşması sonucu oluşur. Birleşik sözcükler anlamca bir bütün olup tek bir kavramı karşılar. Belirtisiz isim tamlamaları, sıfat tamlamaları, birleşik fiiller, ikilemeler, kısaltma grupları ve kalıplaşmış çekimli fiillerden oluşan ifadeler yeni bir kavramı karşıladıklarında birleşik kelime Hanımeli belirtisiz ad tamlaması biçiminde Karaciğer sıfat tamlaması biçiminde Mirasyedi bir isim, bir çekimli fiil Gökdelen bir isim, bir fiilimsi Birkaç iki sıfat Kaptıkaçtı iki çekimli fiil Çıtçıt ikileme Yazabilmek iki fiil Birleşik kelimeler, yazılış bakımından bitişik yazılanlar ve ayrı yazılanlar olmak üzere ikiye ayrılır. Birleşik kelimeler aşağıdaki durumlarda bitişik yazılır. 1. Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek Kayın+ana > kaynana Kayın+ata > kaynata Kahve+altı > kahvaltı Pazar+ertesi > pazartesi Güllü+aş > güllaç Sütlü+aş > sütlaç Ne+için > niçin Ne+asıl > nasıl 2. Dilimize Arapçadan girmiş azil azl, emir emr, hüküm hükm, keşif keşf, küfür küfr, nakil nakl, zehir zehr, devir devr gibi birtakım kelimeler "etmek, edilmek, olmak, olunmak, eylemek" yardımcı fiilleriyle birleşirken asıllarına uyarak ikinci hecedeki ünlülerini düşürür. Bu birleşik fiiller bitişik yazılır. Örnek Azil+etmek > azletmek Devir+etmek > devretmek Kayıp+olmak > kaybolmak Nakil+etmek > nakletmek Sabır+etmek > sabretmek Zikir+etmek > zikretmek Uyarı Bu kelimeler ünlüyle başlayan bir yardımcı fiil veya ek almadıkları zaman "azil, defin, emir, hüküm, kayıp, keşif, meyil, nakil, sabır, seyir, zehir, zeyil, zikir" şeklinde söylenir ve yazılır. 3. Dilimize Arapçadan girmiş af afv, his hiss, ret redd, zan zann, zem zemm gibi birtakım kelimeler "etmek, edilmek, olmak, olunmak, eylemek" yardımcı fiilleriyle birleşirken sondaki sesler, asıllarına uyarak veya asıllarının etkisinde kalarak çift sese dönüşür. Bu tür birleşik fiiller bitişik yazılır. Örnekaffetmek, affeylemek, affolunmak, halletmek, hissetmek, hissedilmek, reddetmek zannetmek, zemmetmek Uyarı İsim kısımları tek başına kullanılmayıp sadece "etmek, olunmak" yardımcı fiilleriyle kalıplaşan birleşik kelimeler bitişik ahzetmek, bahşetmek, hamletmek 4. Vurgusu son heceye kaymış birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek açıkgöz, anaerkil, babayiğit, düztaban, paragöz, pisboğaz 5. Kelimelerden biri veya ikisi, birleşme sırasında benzetme yoluyla anlam değişmesine uğrarsa bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır aslanağzı bitki, kazayağı bitki, kuşburnu bitki, kızılkanat balık, yeşilbaş ördek, kedigözü lâmba, balıksırtı desen, kazkanadı oyun, dilberdudağı tatlı, kadınbudu köfte, tavukgöğsü tatlı, kuşyemi bitki, bülbülyuvası tatlı, beştaş oyun, Samanyolu yıldız kümesi, alinazik kebap, ayşekadın fasulye, karafatma böcek, 6. Kurallı birleşik fiilleri oluşturan yeterlilik, sürerlik, yaklaşma ve tezlik fiilleri birleşik yazılır. Örnek yapabilmek, yazadurmak, düşeyazmak, öleyazmak, açıvermek 7. "-di /-du / -dü, -tı/ -ti /-tu /-tü" ekleriyle kurulan kalıplaşmış birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek gecekondu, gündöndü, imambayıldı, serdengeçti 8. Her iki ögesi de "-di /-du /-dü, -tı /-ti /-tu /-tü veya -r /-ar /-er" eklerini almış ve kalıplaşmış bulunan birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek dedikodu, biçerdöver, konargöçer, okuryazar 9. Hayvan, bitki, organ ve çeşitli nesne adlarıyla kurulan ve içinde renklerden birinin adı veya "renk" sözü geçmeyen renk adları bitişik yazılır. Örnek fildişi, gülkurusu, kazayağı, vişneçürüğü, yavruağzıUyarı Örneklerden sonra "renk" sözü kullanılırsa bu söz ayrı devetüyü rengi, fildişi rengi 10. Renk adlarıyla kurulan ve bitki, hayvan veya hastalık türlerinden birini gösteren birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek akkavak, kızılağaç, sarıçiçek, akbalık, Somut olarak yer bildirmeyen "üst", "alt" ve "üzeri" sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek akşamüstü, akşamüzeri, ayaküstü, ayaküzeri, gerçeküstü, olağanüstü, suçüstü, yüzüstü, ayakaltı, bilinçaltı 12. İki veya daha çok kelimenin birleşmesinden oluşmuş kişi adları, soyadları ve lâkaplar bitişik Alper, Aydoğdu, Birol, Gülnihal, Tanpınar, 13. İki veya daha çok kelimeden oluşmuş Türkçe yer adları bitişik Çanakkale, Gümüşhane, AcıpayamUyarı Şehir, kent, köy, mahalle, dağ, tepe, deniz, göl, ırmak, su vb. kelimelerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz isim tamlaması kalıbındaki yer adlarında birinci kelime tek başına söz konusu yer adını ifade etmezse bu tür yer adları bitişik Akşehir, Eskişehir, Suşehri, Batıkent, Sarıyer, Uludağ, Kocatepe, Akdeniz, Acıgöl, Kızılırmak 14. Şahıs adları ve unvanlarından oluşmuş mahalle, meydan, köy vb. yer ve kuruluş adlarındaki unvan grubu; unvan kelimesi sonda ise gelenekleşmiş olarak bitişik Bayrampaşa, Kemalpaşa ilçesi; Necatibey Caddesi 15. Ara yönleri belirten kelimeler bitişik güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı, kuzeydoğu. 16. "baş" sözüyle oluşturulan sıfat tamlamaları bitişik başbakan, başçavuş, başeser, başhekim, başkarakter, başkent, başkomutan, başöğretmen, başrol, başsavcı, başşehir 17. Bir topluluğun yöneticisi anlamındaki "başı" sözüyle oluşturulan belirtisiz isim tamlamaları bitişik çeribaşı, elebaşı, mehterbaşı, ustabaşı 18. "ağa, bey, efendi, hanım, nine" vb. sözcüklerle kurulan birleşik kelimeler bitişik beyefendi, hanımefendi, hacıağa, kadınnine 19. Aşağıda yer alan kelime ve deyimler de gelenekleşmiş ve yaygınlaşmış olarak bitişik akaryakıt, akciğer, akyuvar, alyuvar, anamal, anaokulu, anapara, anayasa, atardamar, atasözü, ayçiçeği, başıboş, bilirkişi, denizaltı, dereotu, gökyüzü, gözyaşı, halkoyu, içgüdü, ikizkenar, ilkbahar, ilkokul, ilköğrenim, ilköğretim, ipucu, kabataslak, kamuoyu, karaciğer, karekök, kartopu, kenarortay, kelaynak, külhanbeyi, önsezi, tekdüze, tereyağı, tıpkıbasım, toplardamar, yarıyıl, yerküre, yeryüzü, yılbaşı, yüzyıl, zeytinyağı 20. Belgisiz sıfat ve zamirlerin bazıları gelenekleşmiş olarak bitişik Biraz, birkaç, birçok, hiçbir, herhangi 21. "hane, name, zade, zede" kelimeleriyle oluşturulan birleşik kelimeler bitişik çayhane, dershane, eczahane, hastahane, kahvehane, postahane, yatakhane, yemekhane, beyanname, amcazade, depremzede 22. "ev" kelimesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik aşevi, bakımevi, basımevi, doğumevi, gözlemevi, huzurevi, orduevi, polisevi, öğretmenevi, yayıneviUyarı "Dershane, eczahane, hastahane, pastahane, postahane" gibi sözlerde hane kelimesindeki "h"nin yazılmaması doğru değildir. 23. "perver" ve "perest" kelimeleriyle Farsça kurala göre oluşturulan birleşik kelimeler bitişik misafirperver, vatanperver, ateşperest 24. Farsça kurala göre oluşturulan isim ve sıfat tamlamaları ile kalıplaşmış diğer ibareler bitişik dârıdünya, ehlibeyt, ehvenişer, gayrimenkul, gayrimeşru, gayrimüslim, gayrisafi, hüsnühat, suiistimal 25. Arapça kurala göre oluşturulan tamlamalar ve kalıplaşmış diğer ibareler bitişik şeyhülislâm, tahtelbahir, aleykümselâm, inşallah 26. Kanunda bitişik geçen veya bitişik olarak tescil ettirilmiş olan kuruluş adları bitişik İçişleri, Dışişleri, Genelkurmay, Yükseköğretim Kurulu, Açıköğretim Fakültesi 27 "oto, tele, matik" ögeleriyle kurulan alıntılar da bitişik otobiyografi, otokritik, telekız, bankamatikYararlanılan KaynaklarTürk Dil Kurumu, Noktalama İşaretleri Açıklamalar bakınız"De" Bağlacı ile "-de, -da" Eklerinin Yazımı"ki" Bağlacı ve Ekinin Yazımı "Mi" Soru Ekinin Yazımı"İle"nin YazılışıMastar Eklerinin YazılışıFiil Çekimi ile İlgili YazılışlarSatır Sonuna Sığmayan Sözcüklerin YazımıKesme İşaretinin Kullanıldığı YerlerDüzeltme İşareti ile İlgili Yazım KurallarıBitişik ve Ayrı Yazılan Kelimelerin YazımıBitişik Yazılan Birleşik Kelimelerin YazımıAyrı Yazılan Birleşik Kelimelerin YazımıGün, Ay ve Tarih Adlarının YazımıGezegen ve Yıldız Adlarının YazımıDünya Güneş ve Ay Adlarının YazımıDeyimlerin YazımıSayıların YazımıEk Fiilin Yazılışı"Şey" Kelimesinin YazımıPekiştirmeli Sözlerin Yazılışıİkilemelerin YazılışıAlıntı Kelimelerin YazılışıBüyük Harflerin Kullanıldığı YerlerYazımı En Çok Karıştırılan SözcüklerYazım Kuralları Test 1Yazım Kuralları Test 2Yazım Kuralları Test 3Yazım Kuralları Test 4Yazım Kuralları Test 5Yazım Kuralları Test 6Yazım Kuralları Test 7Yazım Kuralları Test 8Yazım Kuralları Test 9Yazım Kuralları Test 10Yazım Kuralları Konu AnlatımıNoktalama İşaretleri Konu AnlatımıAna Sayfa
YAZIM KURALLARI Bu yazımızda Yazım Kuralları konusunu detaylı bir şekilde açıklayacağız. Yazım Kuralları çok önemli bir konudur ve ÖSYM’nin yapmış olduğu tüm sınavlarda karşımıza çıkmaktadır. Yazım Kuralları konusu ile ilgili KPSS sınavında ortalama 1 TYT sınavında ise ortalama 2 soru anlatımın alt kısmında çıkmış soru örneklerini de bulabilirsiniz. 1.”Da, De” Bağlacı ve “Da,-De” Hal Ekinin Yazılışı Bağlaç olan “da, de” nin yazılışı -Kendinden önceki sözcükten ayrı yazılır. -Cümleye “bile, dahi,ayrıca” anlamı katar. -Cümleden çıkarıldığında anlam bozulmaz ancak daralır. -Ünsüz benzeşmesine uğramaz,” ta,te” şekli yoktur. Örnekler; -Dün pikniğe Murat da gelmemiş. -Bilgisayar da iletişimimizin kopmasına neden oluyor. -Sanatçılar da halkın bilinçlenmesinde etkin rol oynamalı. Ek olan “da,-de” nin Yazılışı -Kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılır. -Cümleye “bulunma” anlamı katar. -“Cümleden çıkarıldığında anlam bozulur çünkü genellikle cümlede dolaylı tümleç olarak görev yapar. -Ünsüz benzeşmesine uğrayarak “-ta, -te” şeklini alabilir. Örnekler ; Dün akşam Muratta kalmış. Haberi televizyonda alt yazıda öğrendim. Bazı sanatçılarda bitmek bilemeyen ego var. DİKKAT !!! Ya sözüyle birlikte kullanılan da ayrı yazılır. 2.”Ki” Bağlacı ve “Ki” Ekinin Yazılışı Bağlaç olan “ki” nin yazılışı -Kendinden önceki sözcükten ayrı yazılır. -Cümleden çıkarıldığında anlam bozulmaz. -Sözcükleri, cümleleri birbirine bağlar. -Cümleye, pekiştirme, gerekçe gibi farklı anlamlar katar. Örnekler; -Nazım ki şiirleriyle sınırları aşmıştır. -Görülüyor ki bu yaz çok kurak geçecek. -Anladım ki sen bana yardımcı olamayacaksın. Ek olan “ki” nin Yazılışı -Kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılır. –Türkçe’de “ki” eki, sıfat yapma ve ilgi zamiri olma görevindedir. -Sıfat yapan “-ki” kendinden sonraki adı belirtir. Genelde “hangi” sorusuna yanıt alır. -Aitlik eki olan “-ki” üzerine geldiği kelimeye “bir şeye, kimseye ait olma” anlamı katar. Genelde “-ın,-in; -ım,-im” ilgi ekiyle birlikte kullanılır. Örnekler; -Masadaki saat senin mi? -Sabahki kahvaltıdan bir şey anlamadım. -Bahçedekiler bugün de sulanmayacak. -Yerdeki çöpleri masanın üzerine kim koydu? DİKKAT !!! Türkçe’de gelenekleştiği için bitişik yazılan birkaç “ki” li bağlaç vardır. Sanki, oysaki, mademki, belki, halbuki,çünkü,meğerki, illaki SOMBaHÇeMİ DİKKAT !!! SOMBaHÇeMİ kodlaması dışında kalan bütün “ki” li bağlaçlar ayrı yazılır. Tut ki, kaldı ki , yeter ki, eğer ki … Yazılışı -İkilemeler ayrı yazılır. Örnekler; – akın akın , eski püskü , kapı mapı, zırt pırt, art arda, yan yana Yazılışı -Deyimler ayrı yazılır. Örnekler; -göz atmak , aklı başında , çanak tutmak , kulak vermek 5.”Mı, Mi ” Soru Ekinin Yazılışı -Bu ek ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına uyar. Yemek kaldı mı? Sen de mi geldin ? İnsanlık öldü mü? -Soru ekinden sonra gelen ekler, bu ekle bitişik yazılır. Para verecek misin? O gelecek miydi? -Bu ek soru anlamı katmaktan başka görevlerde kullanıldığında da ayrı yazılır. Güzel mi güzel. DİKKAT !!! Birleşik fiillerde mi soru eki iki kelimenin arasına da gelebilir Sınava girmekten vaz mı geçtin? Sözcüklerin Yazımı -Türkçe ikilemelerle de pekiştirme ayrı yazılır. – uzun uzun , sarı sarı, akın akın -Anlamı pekiştirmek için sözcüklerin arasına “mı, mi” soru eki ya da “da, de “ bağlacı getirilebilir ve ayrı yazılır. Mavi mi mavi gözleri vardı. Onlar da güzel mi güzel bir araba almayı istiyorlar. -Sıfat veya zarf görevinde kullanılan “m, p,r, s” sesleriyle oluşan pekiştirmeli sözcükler bitişik yazılır. Örnekler apaçık, masmavi, sapasağlam, karmakarışık,çepeçevre Yazılışı metin içinde yazıyla da yazılabilir. Örnek; bin yıldan beri , üç hafta sonra , iki yüz soru … -Saat, para tutarı, ölçü,istatistik verilere ilişkin sayılarda rakam kullanılır. Örnek Onunla buluşacağız. -Saatler ile dakikalar metin içinde yazıyla da yazılabilir. Örnek Otobüs saat sekize çeyrek kala kalkacak. -Dört veya daha çok basamaklı sayıların kolay okunabilmesi amacıyla içinde geçen bin, milyon, milyar ve trilyon sözleri harfle yazılabilir. Örnek Bu ay 7 bin 750 adet defter sipariş aldık. fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır. Örnek üç yüz , bin iki yüz elli beş. ile ilgili işlemlere senet, çek vb, ticari belgelerde geçen sayılar bitişik yazılır. Örnek 750,45 yediyüzelliTL,kırkbeşkr. 4. Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bıraklmaz. Örnek %50 , %75 vb. rakamları tarihi olaylarda, yüzyıllarda, hükümdar adlarında, tarihlerde ayların yazılışında, kitap dergi ciltlerinde, kitapların asıl bölümlerinden önceki sayfa numaralandırılmasında, maddelerin sıralandırılmasında kullanılır. Örnekler; -II. Dünya Savaşı Seferi veya daha çok basamaklı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve aralarına nokta konur. Örnek sayıları yazıyla ve rakamla gösterilmesi durumunda ya da rakamdan sonra bir nokta konur ya da rakamdan sonra kesme işareti konularak derece gösteren ek yazılır. Örnek 15. 15’inci XX. XX2nci vb.. DİKKAT!!! Sıra sayıları ekle gösterildiklerinde rakamdan sonra sadece kesme işareti ve ek yazılır, ayrıca nokta konulmaz. 8.’inci değil 8’inci 2.’nci değil 2’nci sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir. Örnek sekizer, ikişer, üçer Yazılışı -Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar. Örnekler -Gül Festivali 26 Mayıs’ta başlayacak. – 15 Eylül 2018 Cuma günü evlenmiştik. -Belirli bir tarih belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar. Örnek Anneler Günü, her yıl mayıs ayının ikinci haftasında kutlanır. Yazılışı ülke , kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her kelimenin ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır. Kısaltma harflerinin arasına nokta konulmaz. Örnekler TBMM , TDK, SGK , TÜİK vb. Kurum kuruluş adlarının kısaltmalarına getirilen ekler kesme işareti ile kısaltmanın son ekinin okunuşuna göre getirilir. Örnekler TBMM’nin , TDK’ye, İTÜ’den vb. DİKKAT !!! Türkiye Cumhuriyeti dışında hiçbir kısaltmanın arasına nokta konulmaz. kelime veya kelime grubu ; özel ad, unvan veya rütbe ise ilk harf büyük ; cins isim ise ilk harf küçük olur. Bu kısaltmadan sonra nokta konulur. Örnekler Alm. Almanca , Dr. Doktor , sf. sıfat, yy. yüzyıl DİKKAT!!! “Milattan Önce, Milattan Sonra, İsa’dan Önce, İsa’dan Sonra” sözlerinin kısaltmalarında nokta konmaz. MÖ, MS, İÖ, İS HARFLERİN KULLANIMI a. Cümle içinde büyük harfle başlar. Örnek Ak akçe kara gün içindir. b. Özel adlar büyük harfle başlar. adlarıyla soyadları büyük harfle başlar. Örnek Mustafa Kemal Atatürk, Recep Tayyip Erdoğan -Takma adlar da büyük harfle başlar. Örnek Muhibbi Kanuni Sultan Süleyman adlarından önce ve sonra gelen unvanlar,saygı sözleri, rütbe adları ve lakaplar büyük harfle başlar. Örnek Kaymakam Murat Bey, Zehra Hanım , Genç Osman, Mimar Sinan vb. -Akrabalık adı olup lakap veya unvan olarak kullanılan kelimeler büyük harfle başlar. Örnek Nene Hatun , Veysel Dayı , Baba Hakkı DİKKAT !!! Akrabalık bildiren kelimeler küçük harfle başlar. Örnekler Bahar halama gittim. Aysun teyzemin evi çok güzel. içinde özel adın yerine kullanılan makam veya unvan sözleri büyük harfle başlar. Örnek Uzak Doğu’dan gelen heyeti Vali dün kabul etti. bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar. Örnek Sayın Bakan verilen özel adlar büyük harfle başlar. Örnek Boncuk , Bulut, Tekir vb. ve lehçe adları büyük harfle başlar Örnek Türkçe ,İngilizce , Oğuzca vb. boy, oymak adları büyük harfle başlar. Örnek Alman, Rus, Azeri vb. 8. Devlet adları büyük harfle başlar. Örnek Almanya , Türkiye Cumhuriyeti vb. mezhep adları ile bunların mensuplarını bildiren sözcükler büyük harfle başlar. Örnek Müslümanlık, Müslüman , Hristiyan ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle başlar. Örnek Tanrı , Allah , İlah, Zeus vb. DİKKAT !!! “Tanrı, Allah, İlah” sözleri özel ad olarak kullanılmadıklarında küçük harfle başlar. Örnek Müzik dünyasının ilahıdır Elvis Presley. ve yıldız adları büyük harfle başlar. Örnekler -Amerika Ay’a inen ilk devlettir. -Uzun süre Dünya’nın dönüş hızı hesaplandı. DİKKAT !!! Dünya, güneş, ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıldıklarında küçük harfle yazılır. Örnek Yeni evimiz de güneş almıyor. Sen benim ayımsın, güneşimsin. adları yön anlamını koruyorsa küçük harfle başlar, bölge anlamında kullanılıyorsa büyük harfle başlar. Örnekler -Yaz tatilinde Güney Amerika’ya gideceğiz. -Yaz tatilinde Amerika’nın güneyine gideceğiz. DİKKAT!!! Düşünce, hayat tarzı, politika vb. anlamlar bildirildiğinde doğu ve batı sözlerinin ilk harfleri büyük yazılır. Örnek Türkiye Batı medeniyetinden çok etkileniyor. adları kıta,bölge,il,ilçe, köy,semt vb. büyük harfle başlar. Örnekler Asya, Avrupa, Anadolu, Ege, Marmara, Sincan, Başakşehir, Zeytinburnu vb. DİKKAT!!! Özel ada dahil olmayan tamlama kuran şehir, il,ilçe, belde, köy vb sözler küçük harfle başlar. Örnekler Yozgat ili , Sincan ilçesi, Saray beldesi vb. adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz,nehir,göl, dağ,boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler büyük harfle başlar. Örnekler Erciyes Dağı , Tuz Gölü, Çanakkale Boğazı, Düden Şelalesi vb. meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen sokak kelimeleri büyük harfle başlar. Örnekler Karaköy Meydanı , İnkılap Sokağı, Namık Kemal Mahallesi vb. köşk,han, kale, köprü, kule, anıt vb. yapı adlarının bütün kelimeleri büyük harfle başlar. Örnekler Dolmabahçe Sarayı , Ulu Camii, Çeşmesi, Çankaya Köşkü vb. bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğunda, yer adının ilk harfi büyük yazılır. Örnek Alman gemilerine Boğaz’dan geçişte belli kriterler getirildi. kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi büyük harfle başlar. Örnekler Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türk Tarih Kurumu, Çankaya Lisesi vb. dergi, gazete ve sanat eserlerinin her kelimesi büyük harfle başlar. Örnekler Nutuk, Safahat, Anadolu Notları vb. DİKKAT!!! Özel ada dahil olmayan gazete,dergi ,tablo vb. sözler büyük harfle başlamaz. Örnekler Hürriyet gazetesi, Suç ve Ceza romanı, Düşünen adam heykeli vb. DİKKAT !!! Özel ada dahil olduğu için “gazete” kelimesinin büyük harfle başladığı üç örnek vardır. Bunlar Resmi Gazete, Ticaret Sicil Gazetesi, Milli Gazete. olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar. Örnekler Kurtuluş Savaşı , Balkan Savaşı, Haçlı Seferi , İlk Çağ, Lale Devri vb. adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar. Örnekler Türk , Türklük,Türkçülük, Türkçe, Türkçü vb. millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde sadece özel adlar büyük harfle başlar. Örnekler Antep fıstığı, Sivas Köftesi, Arap müziği, Van kedisi vb. DİKKAT !!! Tek varlığı karşıladığı zaman büyük harfle başlar. Örnekler Konya Ovası Tek , Konya şekeri pek çok Sözcüklerin Yazımı Yazılan Birleşik Kelimeler düşmesine uğrayan birleşik kelimeler birleşik yazılır. Örnekler birbiri biri biri , nasıl ne asıl 2. “etmek, edilmek, eylemek, olmak,olunmak” yardımcı filleriyle birleşirken ses düşmesine veya ses türemesine uğradıklarında bitişik yazılır. Örnekler emretmek, kaydetmek, kaybolmak vb. her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında anlam değişmesine uğradığında bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnek aslanağzı,karagöz, balıkgözü,balıksırtı, kadınbudu, beştaş,elkızı vb. veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış birleşik kelimeler bitişik yazılır. Örnekler albeni,ateşkes vb. yönleri belirten kelimeler bitişik yazılır. Örnekler güneydoğu,kuzeydoğu, DİKKAT!!! Biraz, birçok, birçoğu,birkaç,birçoğu,birtakım,herhangi,hiçbir,hiçbiri belirsizlik sıfat ve zamirleri de gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır. Yazılan Birleşik Fiiller edilmek, eylemek,olmak, olunmak yardımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller, ilk kelimesinde herhangi bir ses düşmesi veya türemesine uğramazsa ayrı yazılır. Örnekler alt etmek, arz etmek, yok etmek vb. sırasında kelimelerden hiçbiri veya ikinci kelimesi anlam değişikliğine uğramayan birleşik kelimeler ayrı yazılır. Örnekler deve kuşu, Antep fıstığı, şeker pancarı, arap sabunu, kara yolu, açık oturum, çiğ köfte, gök taşı, gece yarısı vb. tonunu belirtmek üzere renkten önce kullanılan sıfatlar ayrı yazılır. Örnekler açık mavi ,kirli yeşil adlarında kullanılan batı,doğu, güney,kuzey,güneybatı, güneydoğu ,kuzeybatı vb. ayrı yazılır. Örnekler Batı Trakya, Doğu Anadolu , Orta Asya. 12. Düzeltme İşaretinin ^ Kullanıldığı Yerler bir, anlamları ve söylenişleri ayrı olan kelimeleri ayırt etmek için okunuşları uzun olan ünlülerin üzerine konur. Örnekler adet sayı âdet gelenek,alışkanlık, kar yağış biçimi, karmak kârkazanç,fayda ve Farsçadan dilimize giren birtakım kelimelerde özel adlarda bulunan ince g,k ünsüzlerinden sonra gelen a ve u ünlüleri üzerine konur. Örnekler dergâh, karargâh vb.
yazım kuralları ayrı ve bitişik yazılanlar
